MENARŞ (İLK GÖRÜLEN ADET KANAMASI)

Puberte döneminin birçok belirtilerinden biridir. Puberte dönemine ilişkin gelişim, menarştan yaklaşık olarak bir yıl önce başlar ve menarşdan 1-3 yıl sonrasına kadar sürer. Kız çocuklarında 10 yaş dolayında Folikül uyarıcı hormon (FSH) ve Luteinizan hormon (LH} miktarı artış gösterir. Bunların etkisiyle de Östrojen hormonu artar ve puberte dönemine özgü değişiklikleri başlatır. Bu puberte dönemine özgü belirtilerin başlamasından yaklaşık olarak 1-2 yıl sonra da ilk olarak adet görülür, bu ilk adet kanamasına “menarş” denir. Ortalama menarş yaşı 11-14 arasıdır. İlk adet kanaması 16-18 yaş arasında olursa, “gecikmiş menarş” adı verilir. 9 yaşından önce görülmesi de erken olgunlaşmanın (puberte prekoks) belirtisidir. Bir genç kızın 18 yaşına geldiği halde adet görmemesi de “primer amenore” adını alır. Menarş yaşı ailesel, bölgesel ve beslenme koşulları gibi etmenlerle etkilenir. Ülkemiz için ortalama menarş yaşı 12 yaşdır. Bir genç kızda ilk adet kanamasının gecikmesi kesinlikle bir muayene gerektirir. Böylelikle bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanının muayenesinden sonra gecikmenin normal olup, olmadığı anlaşılabilir. Genellikle ilk adetten başlayarak yaklaşık 6 ay süreyle yumurtlama olmaksızın adet kanamaları görülür (anovulatuar devir). Bu nedenle halk arasında, “bir kız adet görmeye başladıktan sonra üzerinden bir mevsim geçmeden evlendirilmez” diye bir inanç vardır; çünkü evlendirilen kız hemen gebe kalmazsa evliliği tehlikeye girer. Bu bilimsel gerçekten kaynaklanan inançla da genç kız böyle bir riskten kurtulmuş olur. Sözünü ettiğimiz konu günümüzde kırsal kesimlerde halen geçerlidir. Yine ilk adet kanamasından sonra adet kanamaları bir süre düzensiz olabilir ve yakınmalara neden olabilir. Bazen de ilk adet kanaması çok aşırı boyutlardadır ve genç kızın hastaneye başvurmasını gerektirebilir. İlk adet kanamasının böyle aşırı derecede fazla oluşuna “Jüvenil kanama” adı verilir..