Antikoagülan ilaçlar, pıhtılaşma olayını çeşitli basamaklarda engelleyen ilaçlardır. Bu özellikleri nedeniyle, damar hastalıklarında geniş bir kullanım alanına sahiptirler.
Bu bölümde, “Heparin” “Kumarin”, “Dikumâ-rol” “Varfarin” “Siklokumarol” “Plazmin” “Ürokinaz”, “Streptokinaz” ve “Sreptodornaz”ı inceleyeceğiz.
Heparin, protrombinin trombine dönüşmesini engelleyerek, antikoagülan etkisini gösterir. Heparinin antitromboplastin etkisi de vardır. Yemek sonrası gelişen hiperlipemi (kanda lipidle-rin yükselmesi) heparin tarafından yok edilir. Heparin sindirim kanalından emilmez. Bu nedeı? le damar içine verilmesi gerekmektedir. Pıhtılaşma olayında görev alan faktör VII, faktör IX, faktör X ve protrombin vücuttaki K vitaminine bağlı olarak üretilirler. Kumarin, Dikumarol, Siklokumarol ve Varfarin, K vitamininin antime-tabolitidirler. Böylece yukarıda saydığımız faktörler ve protrombinin yapımı bu dört ilaç tarafından baskı altına alınmış olunur. Bu ilaçların antikoagülan etkilerinin ortaya çıkması için belli bir sürenin geçmesi gerekir. Çünkü varolan pıhtılaşma faktörleri bu dört ilaçtan etkilenmezler.
Plazmin, Ürokinaz, Streptokinaz ve Streptodor-naz oluşmuş pıhtılardaki fibrini eriterek antikoagülan etkilerini gösterirler. Aspirin ve Prostaglandin El trombositlerin işlevlerini bozarak, pıhtılaşmaya karşı etki gösterirler.